Czwartek 6.09 – sobota 8.09.2018

W drugiej konferencji poświęconej dziejom psychoanalizy w Polsce, w polsko-żydowsko-niemieckim kontekście kulturowym uwzględnimy różne perspektywy. Przede wszystkim chcemy opowiedzieć o losach polsko-żydowskich psychoanalityków, psychiatrów i ich pacjentów w czasie wojny, Zagłady, ucieczki i emigracji. Będziemy rozmawiać o sposobach radzenia sobie z tymi doświadczeniami z perspektywy psychoanalitycznej, w wymiarze indywidualnym i społecznym.

Postawimy pytania, czy i jak wpłynęły one na przekształcenie samej metody psychoanalitycznej. Zastanowimy się nad rolą, jaką odegrała psychoanaliza w kształtowaniu się powojennych i współczesnych form pamięci zbiorowej.

Zgodnie z projektem badawczym leżącym u podstaw naszej konferencji, nacisk zostanie położony na pracę pochodzących z Polski psychiatrów i psychoanalityków, a także na polskie dyskursy dotyczące tych traumatycznych doświadczeń.

Podjęcie pracy żałoby nad eksterminacją Żydów i praktycznie ich zniknięciem z Polski, nad marginalizacją mniejszości narodowych, nad wyniszczeniem inteligencji, nad ofiarami wojny domowej i stalinizmu, nad masowymi przesiedleniami i utratą domu, to zadanie jakie ciągle stoi przed polskim społeczeństwem. O nieprzepracowaniu tych traum świadczy rosnąca dzisiaj aktywność ugrupowań skrajnie nacjonalistycznych oraz szerzące się postawy wykluczenia wobec wszelkich form inności i obcości.

Przez wiele lat nikt nie zajmował się traumatycznymi doświadczeniami totalitaryzmów dwudziestego wieku. Również w świecie zachodnim nie poruszano ich w dyskursach społecznych i milczano o nich w gabinetach psychoanalityków.

Pytania o powrót tego, co wyparte i o potencjał humanizmu w psychoanalizie wobec wyzwań zakłóconej na nowo równowagi świata zakreślają horyzont naszych wędrujących konferencji. Wyruszyliśmy z Krakowa w 2017 roku, spotykamy się w Berlinie w roku 2018 i skończymy naszą podróż w Warszawie w 2019 roku. Wielu referentów naszych konferencji zbliża się do poruszanych tematów, pokazując pojedyncze ludzkie losy i miejsca, w których miały one miejsce. Ten sposób zbliżenia miał prawdopodobnie na myśli młody Koreańczyk, kiedy na pytanie, dlaczego wyruszył w długą drogę do Auschwitz, odpowiedział: „Aby zrozumieć Europę“.